Allerzielen 2018: de troostende kracht van de muziek

Gisteren reisde ik naar Antwerpen om te overleggen over het Allerzielen programma met dichteres Joke van Leeuwen. Ik had het voorrecht om haar in haar prachtige appartement in het centrum van de stad de gedichten te horen voorlezen die ze had uitgezocht voor ons programma.
Prachtige poëzie met een intrigerend mengsel van humor en ernst, voorgedragen in een niet nadrukkelijke haast vluchtige stijl.
Het was alsof de dichteres elk woord even opnieuw proefde voordat ze het prijsgaf, maar soms ook versnelde ze en stroomden de woorden haast als in een murmelend beekje.
In de afgelopen jaren werken we met Anne Vegter, Bette Westera en Karel Eykman, elk met een heel eigen visie op Allerzielen. Ook Joke van Leeuwen heeft een eigen benadering. Uit haar werk spreekt denk ik geen algemene opvatting over leven en dood of geloof en God.
Ik was vooral getroffen door het hoogst persoonlijke, haast intieme karakter van het werk dat ze me voorlas. Ze las bijvoorbeeld een prachtig gedicht over herinneringen aan haar ouders, maar ook twee gedichten die ze schreef voor ‘eenzame uitvaarten’ die de stad Antwerpen organiseert voor gestorvenen bij wiens uitvaart niemand aanwezig zou zijn als de stad daar niet voor zorgde.
Het doel van onze Allerzielen concerten is de troostende kracht van de muziek te delen met ons publiek. Allerzielen is van oudsher een katholiek feest en de muziek die we uitvoeren heeft vaak een liturgische of kerkelijke tekst. Omdat we het onderwerp van Allerzielen, het stilstaan bij de doden, het koesteren van herinneringen en wellicht ook even nadenken over onze eigen kwetsbaarheid en sterfelijkheid, graag toegankelijk willen maken voor luisteraars met en zonder kerkelijke achtergrond, hebben we elk jaar een dichter uitgenodigd om voor te lezen uit eigen werk. Juist de combinatie van gesproken woord en muziek maakte ruimte. Ruimte om toegang tot het onderwerp te vinden en ruimte voor eigen gedachten.
Ik ben er van overtuigd dat het werk dat Joke van Leeuwen zal voorlezen in combinatie met bijvoorbeeld de klaagzang van Jeremia op muziek van Zelenka, de aria “Ich habe genug” van J.S. Bach en Vivaldi’s Stabat Mater prachtig zal werken en de luisteraar zal sterken. Muziek en poëzie kunnen immers niet alleen troosten maar ook sterken. Ik hoop u te mogen begroeten bij een van onze uitvoeringen in Groningen, Amsterdam, Zwolle of Utrecht.
Voor informatie over kaartverkoop, zie http://nputrecht.nl/nationaal-allerzielen-concerten/